جلد 58 اردوگاه 11 تکریت «صلاح‌الدین» 1
الف) اطلاعات شناسنامه‌اي:
عنوان كتاب: فرهنگنامه اسارت و آزادگان، جلد 58
عنوان فرعي: اردوگاه 11 تکریت «صلاح‌الدین» I (دفتر اول)
مؤلف: ده‌نمکی، مسعود
محل نشر: تهران
حروف‌چینی: حنفی، فریناز ـ نیک‌نژاد، طاهره ـ کریمی، فاطمه ـ ایلانلو، ندا ـ رستمی، سپیده
صفحه‌آرايي: کریمی، فاطمه
ناظر اجرايي: شیروانی، علی‌اکبر
نمونه‌خوان: اخوان، فاطمه ـ حقیری، لیلا ـ ملکی، لیلا ـ باغبانی‌ماهر، آمنه ـ رضایی، سارا ـ حقگو، فاطمه
طراح جلد: هاشم‌زاده، سیدمیثم
تعداد صفحات: 920
نوبت چاپ: اول
قطع: وزیری
ب) منابع و مأخذ مورد بهره‌برداري در تهيه كتاب:
ـ نوع كتاب براساس عنوان و موضوع 1. تحقيقي و پژوهشي ¡ 2. خاطرات ¡ 3. رمان □ 4. ساير □
ـ روش استفاده از منابع 1. اسنادي ¡ 2. كتابخانه‌اي □ 3. اسناد شفاهي ¡
ج) اطلاعات محتوايي كتاب:
1. مندرجات كتاب:
این کتاب در 918 صفحه، 7 فصل اول اردوگاه 11 تکریت با نام‌های تاریخچه اردوگاه، بررسی ترکیب جمعیتی اسرای اردوگاه، بررسی ساختار فیزیکی و شرایط اقلیمی اردوگاه، بررسی روند از اسارت تا اردوگاه، مجموعه گزارش‌های صلیب‌سرخ، تشکیلات فرماندهی بعثی اردوگاه، تشکیلات فرماندهی اسرای ایرانی اردوگاه را مورد بررسی قرار می‌دهد و ادامه مطالب مربوط به اردوگاه در جلد 59 بررسی شده است.
2. زمان دربرگيرنده كتاب: 5/12/1365 تأسیس ـ 6/1369 انحلال اردوگاه
3. همکاران تحقیق: اسلامی، زهرا ـ فرشی، لیلا
4. آزادگانی که از مطالب و یا مصاحبه‌های آنها در تألیف این کتاب استفاده شده است:
آسیابی، اسماعیل ـ احمدی، مهرداد ـ زرین‌قلم، محمدهاشم ـ احمدی‌آزاد، محسن ـ احمدی‌فر، غلام‌نبی ـ البرزی، رضا ـ امیری، قدرت ـ امینی، حسینعلی ـ اسلامپور، حسن ـ اقبالی، طالب ـ ایزدی، هادی ـ بابایی، احمد ـ بادنیلو، محمد ـ بارانی، قنبرعلی ـ بختیاری، یوسف ـ بخشنده، رحیم ـ بوستانیان، موسی ـ پاکنهاد، مهدی ـ پناهی، مصطفی ـ پنبه‌زن، رحیم ـ پوررمضان، عابدین ـ پیرهادی، عباس ـ تاج‌دوزیان، حمید ـ توحیدلو، اسد ـ جاویدفر، ابوالفضل ـ جریان، قاسم ـ جعفری، رضا ـ جلالوند، عبدالحسین ـ جمال‌زاده، سعدی ـ چاوشی، اسماعیل ـ اسماعیل‌چگینی، بهروز ـ حاجتی، مدد ـ حاج‌زمانی، هادی ـ حسینی، سیدمهدی ـ حسینی‌رضایی، حسین ـ حقی، عظیم ـ خالدی، اسدالله ـ خطیبی‌کوشکک، محمد ـ خنجری، احمد ـ خندان، حمید ـ دارابی، محمدعلی ـ درویشی، خیرالله ـ دهقان، علیرضا ـ دهقانیان، نعمت‌الله ـ دینی، حجت ـ راستی، سعید ـ رامئیجی، اکبر ـ رضایی، حمیدرضا ـ رضایی، داراب ـ رضایی، نصرت ـ رفیعی، رضا ـ روشنی‌نیا، غلامرضا ـ زارع، رضا ـ زکی، عزت‌الله ـ زمانی، توکل ـ ساطور، بهروز ـ سلطانی، رحمان ـ سلیمی‌فر، رمضانعلی ـ شاه‌محمدی، علی‌میرزا ـ شعبانعلی، حسن ـ شعبانی، محمود ـ شمس‌احمر، مهران ـ شیخ‌ابولی، محمد ـ شیخوند، افشین ـ شیرالی، غلام ـ عابدینی، محمود ـ عبادی‌نیا، علیرضا ـ عباس‌دشتی، جمشید ـ اصغرزاده، مصطفی‌علی ـ غریبی، رسول ـ غنی، سیدهادی ـ فتادشوشتری، علیرضا ـ فتحیان، مهدی ـ فراهانی، احمد ـ قشمی، سیدمحمدحسین ـ قمصری، سیدعلی ـ گلوند، علی ـ گنجی، ناصر ـ لطیفی، محمودرضا ـ لندرودی، مهدی ـ مازندرانی، عبدالکریم ـ مازیارنوری، مهدی ـ مبصری، جواد ـ محمدعلی، حسین ـ محمدیان، احمد ـ مرادی، علی ـ مزیدی، رضا ـ مظاهری، مظاهر ـ معقولی، عقیل ـ معینی، علیرضا ـ منصوری‌نژاد، غلامعباس ـ موسوی، سیدقاسم ـ موسوی‌ابراهیمی، جلال ـ میاراحمدی، جعفر ـ میاراحمدی، عباسعلی ـ میرزایی، محسن ـ میرمحمدمهدی‌طارمی، حمید ـ ناهیدی، ابوطالب ـ نقیبی، محمد ـ هادوی، مسعود ـ هادی، محمود ـ هریجی، شمس‌الله ـ هوشیار، رضا ـ یکتایی، اسماعیل ـ علی‌رحیمی، رضا
«مروری اجمالی بر تاریخچه اردوگاه 11 تکریت»
اردوگاه 11 تکریت در تاریخ 5/12/1365 با ورود اسرای کربلای 4، 5 و 6 افتتاح شد. این اردوگاه اولین اردوگاه مفقودین بود. نمایندگان کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ پس از نام‌گذاری اردوگاه‌های شهر موصل و تنها اردوگاه شهر تکریت، به نام‌گذاری اردوگاه‌های شهر رمادی پرداختند و بازدید و نام‌گذاری را تا اردوگاه 10 رمادی ادامه دادند، اما بعثی‌ها بعد از سال 1365 به علت زیاد شدن جمعیت اسرای ایرانی، جمعیت زیادی از آنها را بدون ثبت‌نام در پادگان‌های نظامی خود مستقر کردند. این گروه از اسرا، به عنوان اسرای مفقودی، دوره اسارت خود را گذراندند. بنابراین بعثی‌ها به تقلید از روش نام‌گذاری کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ، اولین اردوگاه شهر تکریت را «11 تکریت» نام نهادند. اردوگاه 11، به علت شرایط و محدودیت‌های شخصی که داشت در بین اسرا به «اردوگاه وحشت» معروف بود؛ زیرا بنابر مفقود بودن اسرای اردوگاه مذکور، بعثی‌ها آنها را به‌شدت مورد شکنجه قرار می‌دادند.
جمعیت اسرای این اردوگاه حدود 2500 تن بود که تا زمان آتش‌بس در چندین نوبت به این اردوگاه منتقل شده و در سه قسمت متفاوت اردوگاه اسکان داده شده بودند. این اسرا از عملیات‌های مختلف کربلای 4، 5، 6 و 8 کربلا، زبیدات، مجنون، بیت‌المقدس 2 و 6 و پدافندی دشمن بودند. افرادی به عنوان ارشد کل در این اردوگاه وجود نداشتند، اما ارشد آسایشگاه‌ها متغیر و متعدد بود. از فرماندهان بعثی اردوگاه نیز می‌توان سرهنگ ماضی، سرهنگ علی و سروان جمال را نام برد.
از وقایع مهم این اردوگاه، طراحی و ساخت حوضی با نماد مذهبی از کربلا و خانه خدا در محوطه اردوگاه در سال 1366 بود که بعثی‌ها غافل از نماد مذهبی، حوض را به افراد عالی‌رتبه‌ای که به اردوگاه می‌آمدند، نشان می‌دادند. از دیگر وقایع مهم این اردوگاه که در خردادماه 1368 و پس از رحلت امام خمینی (ره) اتفاق افتاد، شکنجه روحی اسرا توسط نیروهای بعثی برای از بین بردن اتحاد و هماهنگی آنها بود. بدین‌صورت که پس از رحلت امام خمینی (ره) اسرا با پوشیدن لباس یشمی رنگ خود اتحاد خود را نشان دادند و نیروهای بعثی به منظور بر هم زدن این اتحاد به منافقان توپی دادند تا در محوطه اردوگاه به بازی و تفریح مشغول شوند. اسرا که در وضع روحی بدی به سر می‌بردند با مشاهده این صحنه به مقابله با آنها پرداختند و در یک درگیری همه آنها را تنبیه کردند. بعثی‌ها نیز به این بهانه، اسرا را تنبیه و افراد شاخص و شناخته شده را به قسمت ملحق این اردوگاه منتقل کردند و سپس در مهرماه 1368 آنها را که حدود 74 تن بودند به اردوگاه 18 (بعقوبه) تبعید کردند. بعد از این اتفاقات، بعثی‌ها بر محدودیت‌های خود بر اسرای اردوگاه 11 افزوده و آنها را با شکنجه‌های جسمی و روحی تحت فشار قرار دادند.
سرانجام اسرای اردوگاه تکریت در شهریورماه 1369 تبادل شدند و با آزادی آنها اردوگاه مذکور منحل شد.