جلد ۷۴ اردوگاه ۲۰ تکریت
الف) اطلاعات شناسنامه‌ای:
عنوان کتاب: فرهنگنامه اسارت و آزادگان، جلد ۷۴
عنوان فرعی: اردوگاه ۲۰ تکریت
مؤلف: ده‌نمکی، مسعود
محل نشر: تهران
حروف‌چینی: حنفی، فریناز ـ نیک‌نژاد، طاهره ـ کریمی، فاطمه ـ ایلانلو، ندا ـ مخانیک‌بابایی، افسانه ـ سابقی، سمیراـ رستمی، مریم
صفحه‌آرایی: حنفی، فریناز
ناظر اجرایی: شیروانی، علی‌اکبر
نمونه‌خوان: اخوان، فاطمه ـ ملکی، لیلا ـ شریف‌خضری، فهیمه ـ رضایی، سارا ـ رضایی، زهره ـ امیدبخش، صدیقه ـ مهرنام، سحر
طراح جلد: هاشم‌زاده، سیدمیثم
تعداد صفحات: ۱۰۹۸
نوبت چاپ: اول
قطع: وزیری
ب) منابع و مأخذ مورد بهره‌برداری در تهیه کتاب:
ـ نوع کتاب براساس عنوان و موضوع ۱٫ تحقیقی و پژوهشی ¡ ۲٫ خاطرات ¡ ۳٫ رمان □ ۴٫ سایر □
ـ روش استفاده از منابع ۱٫ اسنادی ¡ ۲٫ کتابخانه‌ای □ ۳٫ اسناد شفاهی ¡
ج) اطلاعات محتوایی کتاب:
۱٫ مندرجات کتاب:
این کتاب در ۱۱۱۶ صفحه، فصل‌های تاریخچه اردوگاه، بررسی ترکیب جمعیتی اسرای اردوگاه، بررسی ساختار فیزیکی و شرایط اقلیمی اردوگاه، بررسی روند از اسارت تا اردوگاه، مجموعه گزارش‌های صلیب‌سرخ، تشکیلات فرماندهی بعثی اردوگاه، تشکیلات فرماندهی اسرای ایرانی اردوگاه، معرفی برخی از چهره‌های شاخص و معروف اردوگاه، شهدا و متوفیان اردوگاه، تقویم اردوگاهی، آلبوم اردوگاهی و فهرست محققان، کارشناسان و منابع اردوگاه ۲۰ تکریت را مورد بررسی قرار می‌دهد.
۲٫ زمان دربرگیرنده کتاب: ۲/۱۳۶۸ تأسیس ـ ۲۶/۶/۱۳۶۹ انحلال اردوگاه
۳٫ همکاران تحقیق: عودسیمین، نعیمه‌سادات
۴٫ آزادگانی که از مطالب و یا مصاحبه‌های آنها در تألیف این کتاب استفاده شده است:
ابوترابی‌گودرزی، محمدرضا ـ اکبری، صدری ـ امیرتیموری، رضا ـ ایلکا، حمیدرضا ـ پایدار، هوشنگ ـ پوراسماعیل، حسنعلی ـ پوریا(چاهه)، حسن ـ تراب‌‌پرهیز، رضا ـ ترکمن، سیروس ـ تقوی‌اقدم، سیدمحمدحسین ـ جنانی (بهشتی‌پور)، علیرضا(محمد) ـ جوان‌زاده‌ملک‌آبادی، حیدر ـ جهانی‌زاده، حمیدرضا ـ حسن‌زاده، علی ـ حسین‌زاده، مصطفی ـ حسینی، ساسان ـ درویش‌مسلک، علیرضا ـ دهنوی، احمد ـ رستگارمقدم، ابوالفضل ـ رسولی، خورشید ـ رشیدی، حسین ـ رنجبرزاده، رضا ـ روستایی، محمدصادق ـ روشنی‌پور، عباسعلی ـ زارع، محمدعلی ـ زحمتکش، داوود ـ سالاریان، شمس‌الدین ـ سبحانی، سعید ـ سولقانی، سعید ـ سیتانی، خیرالله ـ شعبانی، علی ـ شکری، سلیمان ـ شهسواری، علی ـ شیاسی، حمیدرضا ـ صادقیان، علی ـ عبداللهی، سیدباقر ـ عزیزآبادی، علی ـ عسگری، حسین ـ علوی، سیدمحسن ـ فرازی‌نیا، حمید ـ فرحانی، علی ـ فرهادپور، عبدالخالق ـ کاظمی، علی ـ کوهکن، الیاس ـ گلزارپورصادقی، سیدعباس ـ لطفی، سهراب ـ ماندگاری، عباسعلی ـ مبارکی‌نژاد، شهرام ـ مجدی، آرمین ـ محمدی‌آدرگانی، رسول ـ محمدی‌سلیمانی، تاجعلی ـ محمدخانی، علیرضا ـ مطهری، محمد ـ مظاهری، منصور ـ معروفی، حسین ـ مقصودی، مراد ـ منصوری، غلامرضا ـ موسوی، سیدفاضل ـ موسوی، سیداصغر ـ مهرپور، سعید ـ میرداماد، سیدجلال ـ میرزاکوچکی، محمدرضا ـ میرگلی، سعید ـ نجاتی، ذات‌الله ـ نیک‌نژاد، صادق ـ نیکوکاران، حسین.
«مروری اجمالی بر تاریخچه اردوگاه ۲۰ تکریت»
اردوگاه ۲۰ تکریت در اردیبهشت‌ماه ۱۳۶۸ با ورود ۸۰۰ تن از اسرای اردوگاه ۱۷ نهروان، تأسیس شد. این اردوگاه، یکی از اردوگاه‌های مفقودین بود که در استان صلاح‌الدین و شهر تکریت قرار داشت که براساس شماره‌گذاری ارتش بعث، ۲۰ تکریت نام‌گذاری شد. درواقع این اردوگاه آخرین اردوگاه واقع شده در شهر تکریت بود. اردوگاه ۲۰ تکریت حدود ۱۴۰۰ اسیر را در خود جای داده بود که حدود ۸۰۰ تن از آنها بعد از شناسایی اردوگاه ۱۷ نهروان، توسط نمایندگان کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ وارد این اردوگاه شده و در قسمت اول اردوگاه (۲۰ الف) ساکن شدند. بیشتر اسرای این اردوگاه طی تک‌های دشمن در تاریخ ۲۱/۴/۱۳۶۷ و ۳۱/۴/۱۳۶۷ به اسارت نیروهای بعثی درآمده بودند که این اسرا از لشکرهای ۴۱ ثارالله، گردان ۴۱۵ کرمان، زرهی قزوین، ۸۱ باختران، هوابرد شیراز و… بودند که در همه آسایشگاه‌ها به‌صورت پراکنده حضور داشتند. چند ماه پس از اسکان اسرای اردوگاه ۲۰ تکریت در قسمت الف اردوگاه، قسمت دیگر اردوگاه توسط اسرای ۲۰ الف مرتب و بازسازی شد. سپس در دی‌ماه ۱۳۶۸ حدود ۶۰۰ اسیر از اردوگاه ۱۶ تکریت به این اردوگاه منتقل شده و قسمت ۲۰ ب را تشکیل دادند و تعداد اسرای اردوگاه ۲۰ تکریت به ۱۴۰۰ تن رسید. بیشتر اسرای ۲۰ ب طی تک‌های دشمن در تاریخ ۳۱/۴/۱۳۶۷ و ۲۱/۴/۱۳۶۷ و عده‌ای در عملیات مرصاد و همچنین در عملیات‌های شناسایی به اسارت نیروهای بعثی درآمده بودند که بیشتر آنها از لشکرهای ۴۱ ثارالله، گردان ۴۱۵ کرمان، زرهی قزوین، ۸۱ باختران، هوابرد شیراز، ۷۷ ثامن‌الائمه، تیپ ۷۵ ظفر و… بودند. این اردوگاه ارشد کل ایرانی نداشت و ارشدهای متعددی آسایشگاه‌های این اردوگاه را اداره می‌کردند. فرماندهان بعثی این اردوگاه نیز ستوان حسن و سروان حسین بودند. یکی از وقایع مهم این اردوگاه که در شهریورماه ۱۳۶۹ اتفاق افتاد، کشته شدن یکی از اسرای خودفروخته توسط دو تن از اسرا بود؛ بدین‌ترتیب که سعید زندی و خداداد نصرت‌زهی با برنامه‌ریزی و هماهنگی سلیمان شکری، شاهرگ اسیر خودفروخته را مجازات کردند. پس از این ماجرا، بعثی‌ها این افراد را به‌شدت مورد آزار و اذیت قرار داده و سپس به منظور تشکیل دادگاه، آنها را به استخبارات بغداد منتقل کردند. تبادل اسرای این اردوگاه که جزو مفقودین بودند و تا لحظه تبادل مورد بازدید و ثبت‌نام نمایندگان کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ قرار نگرفته بودند، از تاریخ ۱۹/۶/۱۳۶۹ آغاز شد و تا تاریخ ۲۶/۶/۱۳۶۹ ادامه یافت و بدین‌ترتیب بود که اردوگاه ۲۰ تکریت در تاریخ ذکر شده تخلیه و منحل شد.