جلد ۶۷ اردوگاه ۱۷ تکریت «مخربین» ۱
الف) اطلاعات شناسنامه‌ای:
عنوان کتاب: فرهنگنامه اسارت و آزادگان، جلد ۶۷
عنوان فرعی: اردوگاه ۱۷ تکریت «مخربین» I (دفتر اول)
مؤلف: ده‌نمکی، مسعود
محل نشر: تهران
حروف‌چینی: حنفی، فریناز ـ نیک‌نژاد، طاهره ـ کریمی، فاطمه ـ ایلانلو، ندا ـ رستمی، سپیده
صفحه‌آرایی: رستمی‌نخعی، فاطمه
ناظر اجرایی: شیروانی، علی‌اکبر
نمونه‌خوان: اخوان، فاطمه ـ ملکی، لیلا ـ رضایی، سارا
طراح جلد: هاشم‌زاده، سیدمیثم
تعداد صفحات: ۵۱۹
نوبت چاپ: اول
قطع: وزیری
ب) منابع و مأخذ مورد بهره‌برداری در تهیه کتاب:
ـ نوع کتاب براساس عنوان و موضوع ۱٫ تحقیقی و پژوهشی ¡ ۲٫ خاطرات ¡ ۳٫ رمان □ ۴٫ سایر □
ـ روش استفاده از منابع ۱٫ اسنادی ¡ ۲٫ کتابخانه‌ای □ ۳٫ اسناد شفاهی ¡
ج) اطلاعات محتوایی کتاب:
۱٫ مندرجات کتاب:
این کتاب در ۱۰۰۰ صفحه، ۷ فصل اول اردوگاه ۱۷ تکریت با نام‌های تاریخچه اردوگاه، بررسی ترکیب جمعیتی اسرای اردوگاه، بررسی ساختار فیزیکی و شرایط اقلیمی اردوگاه، بررسی روند از اسارت تا اردوگاه، مجموعه گزارش‌های صلیب‌سرخ، تشکیلات فرماندهی بعثی اردوگاه، تشکیلات فرماندهی اسرای ایرانی اردوگاه را مورد بررسی قرار می‌دهد و ادامه مطالب مربوط به اردوگاه در جلد ۶۸ بررسی شده است.
۲٫ زمان دربرگیرنده کتاب: ۴/۱۳۶۸ تأسیس ـ ۶/۱۳۶۹ انحلال اردوگاه
۳٫ همکاران تحقیق: فیاضی‌پارچین‌پارچین، ملیحه ـ محمدی، محبوبه ـ عبدالوهابی، بتول ـ شیرمحمدی، سکینه
۴٫ آزادگانی که از مطالب و یا مصاحبه‌های آنها در تألیف این کتاب استفاده شده است:
آذرمی، ابوالقاسم ـ آصفی، خسرو ـ احمدی‌نیا، علیرضا ـ ارقند، ابوالفضل ـ اسکندری، حسین ـ اسماعیلی، مفید ـ اسلامی، حسین ـ اعلایی، فرهاد ـ امجدیان، باقر ـ انجیدانی، حسن ـ بهزادی، نعمت‌الله ـ بنی‌هاشمی، سیدحبیب‌الله ـ توتونچیان، مهدی ـ جابری، مهدی ـ جهانبخش، محمود ـ حاج‌نصرالله‌مفرد، سعید ـ حسن‌پور، علی ـ حسینی‌شیطوری، سیدعلی ـ خاموشی، سیدحسن ـ خرم، ناصر ـ خلیل‌پور، حسن ـ زبرجدی، حسن ـ سجاده‌چی، عارف ـ سروعلی، آیت‌الله ـ سیدحسن‌تهرانی، سیدمهدی ـ سیف‌اللهی، علی ـ شاهین، عبدالحسین ـ شیرزادخانی، مرتضی ـ طاهری، علی ـ ظفر، محمدرضا ـ عالی، مهدی ـ عاملی، هاشم ـ عباس‌نژاد، جعفر ـ عرفانی، علی‌اکبر ـ علی‌عسگری، مهدی ـ عسگری، نصرالله ـ عظیمی، علی‌مردان ـ غفاری، حسین ـ فتحی، حسین ـ فردوسی، نورالله ـ قانع، محمدحسن ـ قلیچ‌خانی، اسماعیل ـ کائینی، محمدرضا ـ کریمیان‌مفرد، داوود ـ کندری، صفر ـ مال‌امیر، کرمعلی ـ مجاهدی، محمد ـ محمودی‌مظفر، علیرضا ـ مسکار، مجتبی ـ معصوم، حبیب‌الله ـ موسوی، سیداحمد ـ مومنی، محمد ـ میرزازاده‌حسینی، سیدرضا ـ میرزایی، حمید ـ ناصری (حنیفر)، کاظم ـ نبوی، سیدمرتضی ـ نصیری، ابراهیم ـ نوایی‌پور، عظیم ـ ولیان، قنبرعلی ـ هزاوه، مسعود
«مروری اجمالی بر تاریخچه اردوگاه ۱۷ تکریت»
اردوگاه ۱۷ تکریت در تیرماه ۱۳۶۸ با ورود تعدادی از اسرای شاخص اردوگاه‌های دیگر که از نظر بعثی‌ها مشکل‌ساز بودند، تأسیس شد. نیروهای بعثی در پی شناسایی اسرای تأثیرگذار در اردوگاه‌های رمادی، اقدام به جداسازی و نگهداری آنها در اردوگاهی جداگانه کردند. بنابراین پس از جمع کردن آنها در یک اردوگاه، این اردوگاه را «شاغبین» که ترجمه فارسی آن «آشوبگران» است، نامیدند. از آنجایی که بیشتر اسرای انتقال‌یافته به اردوگاه ۱۷ تکریت به اصطلاح بعثی‌ها مخربین اردوگاه‌های دیگر بودند، آنها نام این اردوگاه را «قفس اکبر دجالین» نیز گذاشتند. اسرای این اردوگاه در چندین مرحله وارد این اردوگاه شدند. نیروهای بعثی در اولین مرحله ۲۵۰ تن از اسرای اردوگاه ۶ ب رمادی را در تاریخ ۷/۴/۱۳۶۸ به اردوگاه ۱۷ تکریت منتقل کردند. در مرحله دوم نیز ۱۰۰ تن از رهبران اردوگاه ۷ رمادی (بین‌القفسین) را در تاریخ ۹/۴/۱۳۶۸ به این اردوگاه انتقال دادند، سپس در همین تاریخ ۸۰ تن از اسرای اردوگاه ۸ رمادی (عنبر) و ۱۵۰ تن از اسرای اردوگاه ۹ب رمادی را نیز به اردوگاه ۱۷ تکریت انتقال دادند. ۷۵ تن از اسرای اردوگاه ۱۰ رمادی و حدود ۲۰۰ تن از اسرای اردوگاه ۱۳ رمادی نیز در تاریخ ۱۰/۴/۱۳۶۸به این اردوگاه منتقل شدند و در قاطع ۱ جای گرفتند. با افزایش تعداد اسرا و آماده شدن قاطع دوم این اردوگاه، نیمی از اسرا ـ حدود ۶۰۰ تن ـ در تاریخ ۱۸/۴/۱۳۶۸ به قاطع ۲ یا قسمت ب منتقل شدند. از ارشدان این اردوگاه می‌توان به کاظم ناصری، سیدحبیب بنی‌هاشمی و حسن انجیدنی اشاره کرد. حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدعلی‌اکبر ابوترابی‌فرد نیز رهبر معنوی این اردوگاه بود. سروان عزالدین و سرهنگ ۲ علی نیز فرماندهان بعثی این اردوگاه بودند.
یکی از وقایع مهم این اردوگاه مربوط به درگیری یکی از اسرای منافق اردوگاه به نام رحیم با
محمود امجدیان، در تاریخ ۲۶/۴/۱۳۶۹ بود. در این میان با وجود این‌که حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدعلی‌اکبر ابوترابی‌فرد سعی در ایجاد رابطه دوستی بین آنها داشت، ولی این واقعه منجر به شهادت امجدیان شد.
پس از اعلام خبر آزادی در تاریخ ۲۴/۵/۱۳۶۹ از طریق رادیو و تلویزیون عراق، تبادل اسرای اردوگاه ۱۷ تکریت آغاز شد. بدین‌ترتیب که نیروهای بعثی حدود ۱۵۰ تن از اسرای اردوگاه ۵ الف تکریت (افسران) را به این اردوگاه منتقل کردند تا تعداد اسرا به ۱۰۰۰ تن رسیده و تبادل انجام شود. به اصرار حجت‌الاسلام والمسلمین سیدعلی‌اکبر ابوترابی‌فرد، ابتدا اسرای قاطع دوم این اردوگاه به همراه اسرای اردوگاه ۵ الف تکریت و بخشی از اسرای قاطع ۱، در تاریخ ۳/۶/۱۳۶۹ اردوگاه را ترک کردند. نیروهای بعثی حاج‌آقا ابوترابی و ۸ تن دیگر از اسرا را در شامگاه همان روز، در اتاقکی در محوطه اردوگاه نگهداری کردند و پس از تبادل گروه دوم از اسرای اردوگاه در تاریخ ۴/۶/۱۳۶۹، این ۹ نفر را به اردوگاه ۷ رمادی (بین‌القفسین) منتقل کردند و پس از ملحق کردن تعدادی دیگر از اسرا به این اردوگاه، آنها را به اردوگاه ۹ رمادی و سپس اردوگاه ۱۸ (بعقوبه) انتقال دادند و پس از ۲۰ روز در تاریخ ۲۴/۶/۱۳۶۹ به ایران بازگرداندند.