جلد ۴۰ اردوگاه ۵ ج تکریت «چهاردیواری»
الف) اطلاعات شناسنامه‌ای:
عنوان کتاب: فرهنگنامه اسارت و آزادگان، جلد ۴۰
عنوان فرعی: اردوگاه ۵ج تکریت «چهاردیواری»
مؤلف: ده‌نمکی، مسعود
محل نشر: تهران
حروف‌چینی: ایلانلو، ندا ـ مخانیک‌بابایی، افسانه ـ حنفی، فریناز ـ حسنی، هاله ـ رستمی، سپیده ـ کریمی، سپده ـ نیک نژاد، طاهره ـ مهرنام، سحرـ استاد هاشمی، مهناز
صفحه‌آرایی: مخانیک‌بابایی، افسانه
ناظر اجرایی: شیروانی، علی‌اکبر
نمونه‌خوان: اخوان، فاطمه ـ حقیری، لیلا ـ ملکی، لیلا ـ باغبانی‌ماهر، آمنه ـ میرصفی، طاهره ـ صدیقه، امیدبخش ـ رضایی، زهره
طراح جلد: هاشم‌زاده، سیدمیثم
تعداد صفحات: ۴۶۸
نوبت چاپ: اول
قطع: وزیری
ب) منابع و مأخذ مورد بهره‌برداری در تهیه کتاب:
ـ نوع کتاب براساس عنوان و موضوع ۱٫ تحقیقی و پژوهشی ¡ ۲٫ خاطرات ¡ ۳٫ رمان □ ۴٫ سایر □
ـ روش استفاده از منابع ۱٫ اسنادی ¡ ۲٫ کتابخانه‌ای □ ۳٫ اسناد شفاهی ¡
ج) اطلاعات محتوایی کتاب:
۱٫ مندرجات کتاب:
این کتاب در ۱۰۰۰صفحه، فصل‌های تاریخچه اردوگاه، بررسی ترکیب جمعیتی اسرای اردوگاه، بررسی ساختار فیزیکی و شرایط اقلیمی اردوگاه، بررسی روند از اسارت تا اردوگاه، مجموعه گزارش‌های صلیب‌سرخ، تشکیلات فرماندهی بعثی اردوگاه، تشکیلات فرماندهی اسرای ایرانی اردوگاه، معرفی برخی از چهره‌های شاخص و معروف اردوگاه، شهدا و متوفیان اردوگاه، تقویم اردوگاهی، آلبوم اردوگاهی و فهرست محققان،کارشناسان و منابع را از اردوگاه ۵ج تکریت را مورد بررسی قرار می‌دهد.
۲٫ زمان دربرگیرنده کتاب: ۱/۵/۱۳۶۷ تأسیس ـ ۲۰/۴/۱۳۶۹ انحلال اردوگاه
۳٫ همکاران تحقیق: شیخی، مرضیه ـ محمدی، محبوبه
۴٫ آزادگانی که از مطالب و یا مصاحبه‌های آنها در تألیف این کتاب استفاده شده است:
اسدی‌باروق، ابراهیم ـ اصغرزاده، صفر ـ اکبری‌دلیری، قربانعلی ـ بابایی، علی‌اکبر ـ باباجانی، عادل ـ باحجب، سعید ـ تارخ، سعید ـ جباری، شیرزاد ـ جلیلی‌میلانی، رسول ـ چاوشی، مرتضی ـ حبیبی، عباس ـ حسین‌پور، داوود ـ حلیمی، علی‌اصغر ـ ده دارویس، منصور ـ دالوند، بیژن ـ دهگانی، علی ـ ربیعی‌زاده، محمود ـ رهنورد، نبی‌الله ـ سلطانی، سعید ـ سویر، اصغر ـ شاهدی، نادر ـ شیری، علیرضا ـ طاهری، مسعود ـ فرجلو، علی ـ کشاورزیان، سیروس ـ کوچه‌مشکی، علیرضا ـ کوهکن، الیاس ـ مرادی، همت ـ معتمدی‌فر، بهروز ـ یعقوب‌زاده، خیرالله
«مروری اجمالی بر تاریخچه اردوگاه ۵ج تکریت» (مفقودین)
اردوگاه ۵ ج تکریت (مفقودین) با ورود ۱۲۰۰ تن از اسرای ایرانی در تاریخ ۱/۵/۱۳۶۷ تأسیس شد. این اردوگاه به علت واقع شدن در شهر تکریت و همچنین نزدیکی به اردوگاه‌های دیگر تکریت؛ یعنی اردوگاه ۵ الف (افسران) و اردوگاه ۵ ب (رهبران)، همچون دو اردوگاه دیگر ۵ نام گرفت. این سه اردوگاه به‌صورت متمرکز توسط یک مقر فرماندهی اداره می‌شد و مسئول هر اردوگاه نیز توسط این مقر فرماندهی انتخاب می‌شد. اردوگاه ۵ ج تکریت برخلاف اردوگاه ۵ الف و ۵ ب، مورد بازدید نمایندگان کمیته بین‌المللی صلیب‌سرخ قرار نگرفته بود، ازاین‌رو این اردوگاه جزو مفقودین به حساب می‌آمد و بین اسرا و بعثی‌ها اردوگاه «۵ مفقودین» نامیده شده بود. همچنین به علت ساختار فیزیکی این اردوگاه که مستطیل شکل بود، اسرا این اردوگاه را «چهاردیواری» نامیده بودند. این اردوگاه به علت واقع شدن در استان صلاح‌الدین به نام «صلاح‌الدین» نیز نامیده شده بود. جمعیت کل اسرای این اردوگاه در ابتدای تأسیس ۱۲۰۰ تن بود که پس از گذشت پنج ماه به علت عدم تطابق جمعیت اسرا با فضای زندگی آنها، بعثی‌ها مجبور به انتقال ۲۵۰ تن از اسرا به اردوگاه ۱۶ تکریت شدند و در نتیجه، آمار نهایی اسرا در زمان انحلال این اردوگاه به ۷۵۰ اسیر رسیده بود. اسرای اردوگاه ۵ ج تکریت از یگان‌ها و لشکرهای مختلفی همچون ۵۸ ذوالفقار، ۸۱ زرهی کرمانشاه، ۱۴۶ هوابرد شیراز و ۵ هوابرد، ۸۸ زاهدان و… با عضویت ارتش و بسیج بودند که در پی تک‌های ارتش بعث در تاریخ ۲۱ و ۳۱/۴/۱۳۶۷ به اسارت درآمدند. نیروهای بعثی پس از استقرار اسرا داخل آسایشگاه‌ها به منظور هماهنگی و اجرای مقررات اردوگاهی، یکی از اسرا به نام «ایاز» را که با زبان عربی و قومیت عرب آشنا بود در مردادماه ۱۳۶۷ به عنوان ارشد کل اردوگاه منصوب کردند و وی تا زمان انحلال اردوگاه در این سمت باقی ماند. علاوه بر این‌که سرهنگ «مشرف عزیز» نظارت و فرماندهی اردوگاه‌های ۵ الف، ۵ ب و ۵ ج تکریت را عهده‌دار بود، سروان علی نیز به مدت دو سال مسئولیت اداره اردوگاه ۵ ج تکریت (مفقودین) را برعهده داشت.
از وقایع مهم این اردوگاه می‌توان به اختصاص آسایشگاه ۳ به منافقین و درگیری اسرای این آسایشگاه با اسرای آسایشگاه ۱۰ (مخالفان منافقین) و در نهایت انحلال آسایشگاه ۱۰ اشاره کرد. در سال ۱۳۶۹ دولت عراق در پی جنگ با کشور کویت، تعداد زیادی از نیروهای ارتش این کشور را به اسارت خود درآورد و به منظور اسکان آنها مجبور به تخلیه این اردوگاه از اسرای ایرانی شد. بنابراین در تاریخ ۲۰/۴/۱۳۶۹، اسرای ایرانی اردوگاه ۵ ج تکریت (مفقودین) بین اردوگاه‌های دیگر تکریت؛ یعنی اردوگاه‌های ۲۰، ۱۴، ۱۵،۱۸ و ۱۱ تقسیم شدند و پس از دو ماه به ایران بازگشتند.