جلد ۳۰ اردوگاه ۳ ج موصل «شصتوهفتیها»
الف) اطلاعات شناسنامه‌ای:
عنوان کتاب: فرهنگنامه اسارت و آزادگان، جلد ۳۰
عنوان فرعی: اردوگاه ۳ ج موصل «شصتوهفتیها»
مؤلف: ده‌نمکی، مسعود
محل نشر: تهران
حروف‌چینی: حنفی، فریناز ـ نیک‌نژاد، طاهره ـ کریمی، فاطمه ـ ایلانلو، ندا ـ رستمی، سپیده ـ مخانیک‌بابایی، افسانه ـ حسنی، هاله ـ رستمی، مریم
صفحه‌آرایی: رستمی، مریم
ناظر اجرایی: شیروانی، علی‌اکبر
نمونه‌خوان: اخوان، فاطمه ـ حقیری، لیلا ـ ملکی، لیلا ـ رضایی، سارا ـ رضایی، زهره
طراح جلد: هاشم‌زاده، سیدمیثم
تعداد صفحات: ۶۶۶
نوبت چاپ: اول
قطع: وزیری
ب) منابع و مأخذ مورد بهره‌برداری در تهیه کتاب:
ـ نوع کتاب براساس عنوان و موضوع ۱٫ تحقیقی و پژوهشی ¡ ۲٫ خاطرات ¡ ۳٫ رمان □ ۴٫ سایر □
ـ روش استفاده از منابع ۱٫ اسنادی ¡ ۲٫ کتابخانه‌ای □ ۳٫ اسناد شفاهی ¡
ج) اطلاعات محتوایی کتاب:
۱٫ مندرجات کتاب:
این کتاب در ۹۶۴ صفحه، ۱۲ فصل تاریخچه اردوگاه، بررسی ترکیب جمعیتی اسرای اردوگاه، بررسی ساختار فیزیکی و شرایط اقلیمی اردوگاه، بررسی روند از اسارت تا اردوگاه، مجموعه گزارش‌های صلیب‌سرخ، تشکیلات فرماندهی بعثی اردوگاه، تشکیلات فرماندهی اسرای ایرانی اردوگاه، معرفی برخی از چهره‌های شاخص و معروف اردوگاه، شهدا و متوفیان اردوگاه، تقویم اردوگاهی، آلبوم اردوگاهی و فهرست محققان،کارشناسان و منابع اردوگاه ۳ ج موصل را مورد بررسی قرار می‌دهد.
۲٫ زمان دربرگیرنده کتاب: ۲۵/۴/۱۳۶۷ تأسیس ـ ۳۰/۵/۱۳۶۹ انحلال اردوگاه
۳٫ همکاران تحقیق: محمدی، محبوبه ـ علیان، زهرا ـ منصوری‌آریا، زهرا ـ شیخی، مرضیه
۴٫ آزادگانی که از مطالب و یا مصاحبه‌های آنها در تألیف این کتاب استفاده شده است:
ابراهیم‌پور، ناصر ـ ارغون، اکبر ـ ارفع‌جا، امیر ـ اژدرنیا، فریدون ـ اسماعیل‌بگلوفرد، علی‌اکبر ـ افشار، علی ـ اعظم‌پور، هدایت‌الله ـ الیاسی، محمد ـ ایزد، مسعود ـ تقوی، محمدرضا ـ تمدنی، سیدمحمد ـ جهانگیری، ولی‌الله ـ حاجی‌سفنجانی، ناصر ـ دالوند، یدالله ـ رمضانی‌تهرانی‌فرد، علیرضا ـ رحمانی، سیدعطا ـ رضایی‌پور، پرویز ـ زارع، هاشم ـ شفیعی، امیرمنصور ـ طالقانی‌نژاد، مرتضی ـ علیقلی‌قادر، بخشعلی ـ علیرضایی، احمد ـ علیزاده، مهدی ـ علیشاهی، مهرداد ـ فرشخواهی، صمد ـ کاظمی، ناصر ـ کاکاوند، منصور ـ کشتکار‌باقری، محمدعلی ـ گزلو، خسرو ـ گنجی، اردشیر ـ گودرزی، جهانگیر ـ موسی‌دوست، خسرو ـ محبی‌کلهری، اسماعیل ـ مکانی، علی ـ ممقانی، محمد ـ نبی‌زاده، بخشعلی ـ نصراللهی، تقی ـ نظری، سیامک
«مروری اجمالی بر تاریخچه اردوگاه ۳ج موصل»
اردوگاه ۳ ج موصل در تاریخ ۲۵/۴/۱۳۶۷ با ورود ۱۰۰۰ اسیر جدید تک‌های عراق در ماه آخر جنگ، تأسیس شد. این مقطع به این علت که سومین مقطع از این اردوگاه بود با نام اردوگاه ۳ج موصل معرفی شده است.
اسرای این اردوگاه از لشکرهای ۲۱ حمزه و ۷۷ مشهد بودند که در تاریخ ۲۱/۴/۱۳۶۷ به اسارت نیروهای بعثی درآمدند و اکثر آنها ارتشی بودند.
این اردوگاه دارای دو دوره فرماندهی ایرانی به ارشدی رضا.ق و سیدعطا رحمانی بود و رهبری معنوی اسرا را نیز موسی پورحاجی برعهده داشت.
اردوگاه ۳ج موصل دارای دو فرمانده بعثی به نام‌های عامر و عبدالخالق در دوره‌های مختلف فرماندهی بود.
هرچند که اسرای این اردوگاه در اواخر جنگ به اسارت درآمدند اما همواره در مقابل بعثی‌ها ایستادگی می‌کردند از مهم‌ترین وقایع این اردوگاه می‌توان به حضور سازمان منافقین در این اردوگاه و اقدام به جذب نیرو از بین اسرا، ضرب و شتم و شکنجه اسرا به علت پیداشدن روزنامه‌ای با عکس صدام در دستشویی، عزاداری اسرا به مناسبت ایام محرم و شکنجه و ضرب و شتم شدید توسط بعثی‌ها و کتک‌زدن جاسوسان توسط دیگر اسرا اشاره کرد.
این اردوگاه همزمان با شروع تبادل در تاریخ ۳۰/۵/۱۳۶۹ و خروج اسرا از این اردوگاه منحل شد.